Voorzitter,
Aan de orde is de programmabegroting 2019 tot en met 2022. Het is weer een flink boekwerk geworden. Het is dan ook goed dat er een “huishoudboekje” gepresenteerd wordt, waar in grote lijnen is te zien hoe de inkomsten en de uitgaven van de gemeente Hoogeveen zich verhouden. Wij hebben de programmabegroting in het kader van de algemene beschouwing op hoofdlijnen beoordeeld.
Gemeentebelangen wil beginnen, waar het de bijdrage bij de behandeling van de jaarrekening 2017 is geëindigd. De samenleving verandert op vele terreinen. Wij moeten als gemeente niet veronderstellen dat wij de samenleving kunnen “maken”. Inwoners, verenigingen en bedrijven hebben meer ruimte en verantwoordelijkheid nodig en claimen deze ruimte ook, ook nu al. Wij zullen we meer en meer faciliterend worden aan ideeën en activiteiten die in de samenleving ontstaan. ( Mooi voorbeeld inspreker dhr. Martijn van tennis- en padelvereniging tc De Weide )
Dit zien wij terug in wat het fundament wordt genoemd. Meer in gesprek, minder debat, inzetten op bestuurlijke vernieuwing, transparantie en vergroten zichtbaarheid.
Samengevat: “eerst delen, daarna vermenigvuldigen!!!
Daadkracht, Netwerk en Ambitie. Dit past uitstekend om de ontwikkelingen in de samenleving te ondersteunen en perspectief te bieden aan inwoners, verenigingen en bedrijven voor nieuwe initiatieven met als doel het wonen, werken en leven in Hoogeveen te verbeteren. En natuurlijk, hoe we het één en ander financieren om uitvoering te kunnen geven aan de plannen.
Voorzitter,
Om maar direct met de deur in huis te vallen. Het begint te kraken. Op basis van de beoordeling van de financiële indicatoren constateert Gemeentebelangen dat de bodem van de schatkist akelig dichtbij komt. Daarnaast zijn er nog een aantal risico’s op PM (post memorie) posten, of te wel nader in te vullen kosten die niet zijn meegenomen in de exploitatie- of investeringsuitgaven. Hoe zwaar gaan deze posten in de exploitatie wegen, kan het college daar iets over zeggen?
Voorbeelden PM posten:
Verlengde pleegzorg
Abonnementstarief Eigen Bijdrage Wmo
Projectplan Asbestdaken
Bentinckspark – verplaatsen verenigingen ( investering)
Daarnaast is de 15% inverdieneffect op de uitgaven in het kader van de participatiewet al ingeboekt in deze begroting. Hoe zeker is het college dat dit inverdieneffect ook wordt gerealiseerd?
U kent Gemeentebelangen als een partij dat staat voor een gezonde financiële huishouding, waarbij wij de lasten van onze inwoners zo laag mogelijk willen houden. Natuurlijk hadden wij ook liever een gemakkelijk sluitende meerjarenbegroting gezien. Bij de behandeling van de jaarrekening 2017 hebben wij gevraagd een zorgvuldige afweging te maken tussen ambities en financiële ruimte. Wat ons betreft voldoet de voorliggende programmabegroting aan de gevraagde zorgvuldige afweging, vooral omdat voor de jaren die wat verderop liggen weer een overschot wordt voorzien. Dat daarbij aan de knoppen van de OZB en parkeertarieven wordt gedraaid is voor Gemeentebelangen moeilijk te accepteren, maar wij realiseren ons dat het niet is te voorkomen als we de zorg willen blijven leveren op het niveau zoals dat nu gebeurd. Zeker als we kijken naar de steeds maar toenemende kosten in het sociaal domein. Ruim 103 Miljoen, dat is meer dan vijftig procent van onze gehele begroting. De constatering van Gemeentebelangen is dat wij vanuit Den Haag te weinig worden gecompenseerd voor de kosten die gemaakt worden in het sociaal domein, kosten die ook nog eens voor een deel een open eind karakter hebben. Gemeentebelangen kan niet anders concluderen dat Haagse bezuinigingen die taakstellend naar gemeentes worden doorgezet en uiteindelijk dus een lastenverzwaring blijken voor onze inwoners!
Gemeentebelangen wil graag met het college, de andere partijen, en een ieder die een idee heeft in gesprek om de mogelijkheden te onderzoeken om de beheersbaarheid op de uitgaven in het sociaal domein te vergroten, dan wel meer inkomsten te genereren om deze uitgaven kostendekkend te maken, en vraagt het college hiervoor het initiatief te nemen.
Voorzitter,
De ambitie is vastgelegd in het collegeprogramma. De concretiseringdaarvan is in deze programmabegroting terug te vinden. Voorbeelden zijn:
- Jong Hoogeveen. De ambitie is om een betere toekomst voor onze kinderen te realiseren.Wij ondersteunen deze ambitie maar het mag allemaal wat concreter worden. Ik kom daar zo nog even op terug, maar een eerste vraag is: Kan het college al een beeld geven m.b.t. de resultaten die op dit thema worden geboekt?
Weinig concreet voorbeeld:
het vergroten van de bekendheid van Jong Hoogeveen willen we de komende tijd verder vormgeven. We gaan daarvoor op zoek naar manieren die kinderen, jongeren en ouders aanspreken. - Wij vragen ons ook af of we niemand vergeten: Er staat op blz 41 duidelijk een toename van kwetsbare ouderen, we mogen deze groep niet vergeten! Er wordt op blz 44 gesproken over zelfstandige senioren die wat meer contacten willen, zij kunnen gebruik maken van evt. Dagbesteding. De vragen die Gemeentebelangen hierbij heeft zijn: hoe bereiken we deze eenzame ouderen? Hoe worden zij geïnformeerd over deze mogelijkheden en hoe krijgen we ze in beeld als ze nooit bij de huisarts komen?
- Kunstijsbaan/zwembad: een mooie ambitie als vervolg op een in maart 2015 unanieme oproep aan het college om al het mogelijke te doen om een ijsbaan naar Hoogeveen te halen. Het naar voren halen van het zwembad om een gezamenlijk complex te realiseren past helemaal in deze ambitie. Te meer het huidige zwembad steeds zwaarder op de exploitatie gaat drukken.
- Kunstgrasvelden in de buitendorpen. U zult begrijpen dat wij daar als Gemeentebelangen blij mee zijn, dat we nu eindelijk perspectief kunnen bieden aan de verenigingen. Een mooi traject, waarbij steeds goed overleg is geweest tussen gemeente en verenigingen.
- U ziet, wij hebben wel wat met kunst!
- Het nieuw cultureel complex. Wij zijn benieuwd naar het ontwerp dat in 2019 aan ons wordt aangeboden. Wij willen daarbij vragen te onderzoeken of de Historische Kring ingepast kan worden in de plannen.
- Versnelling in de energietransitie: de ambitie is om sneller resultaat te boeken met energiebesparing en het gebruik van duurzame energie. Dit is echt een uitdaging, zoals we gezien hebben in het onlangs gehouden debat omtrent de zonneweides. De balans vinden is daarbij erg van belang.
- Zichtbaarheid wijkagent in dorpen, wijken en buurten verbeteren in het kader van veiligheid. Dat is een uitstekende ambitie.Het standpunt van Gemeentebelangen is breder op dit punt. Veiligheid is van ons allemaal. In huis, in de straat en in onze buurten en dorpen. Naast preventie, is de uitdaging, daar waar de veiligheid in het geding is, de lijnen kort te houden om de juiste actie daarop te ondernemen. Het vergroten van de buurtbetrokkenheid spreekt ons dan ook aan.
Lopen we nog even kort door de programma’s heen
Blijven meedoen en talent ontwikkeling:
De problematiek van de onbeheersbare schulden neemt nog steeds toe. Het maakt dat niet iedereen kan meedoen aan de samenleving. Dit is een zorg waarbij inzetten op preventie wat ons betreft een goede doelstelling is. De paragraaf armoede en schulden( blz 29) geeft een invulling over de aanpak. Wij kunnen ons vinden in die aanpak, maar Gemeentebelangen vindt ook dat we wel anders moeten leren kijken naar de uitvoering van wetten. Niet automatisch doen zoals je het altijd al deed, maar kijken of en waar het anders kan.Juist in de uitvoering valt er veel winst te halen als het gaat om verminderen van regeldruk en wellicht ook in de beheersing van de kosten. Hoe kijkt het college hier tegenaan?
- Jong Hoogeveen, daar heb ik bij het benoemen van de voorbeelden al iets over gezegd. Het gaat hierbij om een verdere concretisering van de aanpak en zichtbaarheid van resultaten.
Is het mogelijk s een overzicht te krijgen van dit programma gespecificeerd naar waar de totale begrotingspost aan is uitgegeven. Dus niet op hoofdlijnen maar in detail en concreet? - 1000 dagen aanpak. Mooi initiatief met een haast ideologische doelstelling. Kan het college aangeven welke goede resultaten zijn geboekt op andere plekken in het land?
Gezond en vitaal:
- De toename van kwetsbare inwoners is een zorg. Deels door vergrijzing, deels door het afbrokkelen van de verzorgingsstaat. De inzet op wijkteams van de Smederijen, multi teams bij huisartsen en de samenhang in zorg en ondersteuning onderschrijven wij.
- Het actieplan sport en bewegen kan op onze steun rekenen. Wij vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen.
Kunstijsbaan/zwembad en kunstgrasvelden, daar heb ik al voldoende over gezegd. - De ambitie om de 5 sterren fietsprovincie te worden, past goed bij de ambitie om het fietswegennet binnen onze gemeente kwalitatief een impuls te geven.
Werken aan werk:
- Een ambitie om 15 % verlagen op de uitgaven voor de participatiewet. In de praktijk betekent dit dat meer mensen gaan deelnemen aan het arbeidsproces, om daadwerkelijk de stap te maken naar betaald werk. Een moeilijke opgave, waarbij voor ons telt dat iedereen mee kan doen, maar ook voor diegenen die de kansen worden geboden, mee moet doen.
- Het stimuleren van de lokale inkoop vindt Gemeentebelangen een mooi en positief punt.
- Gemeentebelangen wenst alle medewerkers van Alescon een soepele overgang. Op basis van het voorliggende proces hebben wij daar alle vertrouwen in.
- Verder veel initiatieven, centre of expertise, techniek campus en daarnaast ook nog een specifiek Hoogeveens initiatief om het aanbod van bestaand technisch onderwijs in relatie tot de vraag vanuit het bedrijfsleven nader te onderzoeken. Al met al. Er wordt gewerkt aan werk.
Bruisend Hoogeveen
- Goed dat er samenwerking is tussen verenigingen, organisatie, ondernemers en de gemeente om een optimale bijdrage te leveren aan een levendig Hoogeveen.
- De ambitie is om de Tamboer en het Podium samen verder te laten gaan. Gemeentebelangen is altijd positief geweest over een poppodium, en begrijpt het samengaan noodzakelijk is voor het ontwikkelen van een regionale functie. Wij benadrukken dat een goede harmonie belangrijk is en daarnaast een ieder die hier bij betrokken is goed mee te nemen in het nader uit te voeren proces.
- Zoals gezegd vinden we het een overweging waard om te onderzoeken of de historische kring ook een plek kan krijgen in het nieuwe cultuurhuis en dit mee te nemen in het voorlopig ontwerp in 2019. Past ook geheel in het beeld om het samen met de Hoogeveners te doen.
- Het verstevigen van het evenementenbeleid. Dat klinkt nu niet echt als een ambitie. Te lezen valt: “Een duidelijke focus passend bij het DNA van Hoogeveen”. Dit mag wat gemeentebelangen betreft wel wat concreter. En daarbij, vergeet ook niet de evenementen in de buitendorpen. Jaarmarkten, feestweken en bloemencorso Elim. Deze horen zeker bij het DNA van Hoogeveen. We zijn benieuwd naar het actieplan evenementen en verwachten dan ook dat dit een concreet actieplan is.
- Vitale vakantieParken: het gaat hier niet alleen om de vitale parken, maar ook om de parken die niet vitaal zijn als vakantiepark, maar wel permanente huisvesting voor onze inwoners bieden ( Schoonhoven, Nuilerveld en Martensplek). Gemeentebelangen vraagt snel duidelijkheid te verschaffen aan deze bewoners.
Aantrekkelijk wonen
- Bijzondere doelgroepen: een sluitende woonaanpak met begeleiding voor bijzondere groepen? Hoe ziet het college dit?
Kwaliteit bestaande woonomgeving verbeteren. Concreet gaat dit ook over de losliggende stoeptegels. Wij vragen van het college een snelle reactie op o.a. losliggende stoeptegels op voetpaden en fietspaden. Dit draagt bij aan een zichtbare gemeente waar inwoners zich gehoord voelen. - Stimuleringsregeling voor verplaatsing en transformatie van winkels. Gemeentebelangen wil graag van het college weten of dit loopt en of de verwachtingen voor 2019 daarmee in overeenstemming zijn. ( onderzoek VNG)
Krachtige dorpen en wijken
- Het openbaar gebied verouderd in onze wijken en dorpen. Naast vlotte reactie op klachten vinden wij het belangrijk dat er ook een kwaliteitsimpuls komt om een structurele verbetering te bereiken.
- De smederijen is voor Gemeentebelangen erg belangrijk. Het leveren van maatwerk, met en door inwoners zien wij graag. Het draagt direct bij aan de zichtbaarheid en gesprekken die gevoerd worden in de dorpen en wijken.
- Het voortzetten van het streekbeheer spreekt ons aan. Er ligt een ambitie om nieuwe bewonersgroepen in het netwerk op te nemen. Hoe denkt het college hier invulling aan te gaan geven?
Veilige bereikbaarheid
- Wij zien uit naar de onderzoeksresultaten om de routes van De Bij uit te breiden naar de dorpen.
- Een fietssnelweg, mooi initiatief en ontlastend voor drukke verbindingen. Gemeentebelangen is benieuwd of dit ook in de gemeente Hoogeveen een mogelijkheid kan zijn.
- Ook wij ergeren ons kapot aan het zwerfafval op de op- en afritten. Nu geen vraag aan het college, maar een oproep aan al onze inwoners en passanten om zwerfafval te voorkomen.
Duurzamer Hoogeveen
- Versnelling in de energietransitie. Daar heb ik mijn inleiding al iets over gezegd. De alternatieven ontwikkelen zich door. Maar, zijn ze al volwaardig? Dat is soms de vraag. En welke extra investeringen brengt dit met zich mee voor onze inwoners? Hoogeveen woont SLIM kan helpen om deze vragen te beantwoorden.
Veilig Hoogeveen
- Veiligheid is van ons allemaal. Dat is wat Gemeentebelangen wil benadrukken, zoals in de inleiding al is gesteld. Wij kunnen ons dan ook vinden in de voornemens zoals in dit hoofdstuk zijn opgenomen.
Fundament
- Genoeg gezegd hierover. De initiatieven voor een zichtbaar en transparant bestuur ondersteunen wij.
Wat missen we nog?
- Schoolzwemmen
- Aanpak geluid snelwegen.
- Glasvezel in de gehele gemeente
Samengevat.
- Postief over de ambities, als doorvertaling van het collegeprogramma
- IJsbaan/zwembad
- Grote zorg over de nog steeds stijgende kosten in het sociaal domein en het ontbreken van voldoende dekking
- Toenemende zorg over de financiële huishouding op basis van de verslechtering van de financiële indicatoren en het aantal PM posten.
Voorzitter, tot zover onze beschouwing op de programmabegroting.